"Pada
umumnya, darah yang keluar dari rahim wanita dianggap darah haid kerana
lazimnya mengalir mengikut putaran bulanan. Namun selain itu terdapat
faktor-faktor lain yang menyebabkan darah itu keluar tidak mengikut
putarannya, maka ia dianggap darah istihadah.
Apakah
itu darah istihadah? Istihadah ialah darah yang keluar bukan pada waktu
haid dan juga bukan dalam tempoh nifas. Menurut Syeikh Muhammad bin
Saleh al-Uthaimin, istihadah ialah darah yang keluar terus-menerus pada
seorang wanita tanpa henti sama sekali atau berhenti sebentar dalam
sebulan.
Daripada takrif yang dikemukakan di atas, terdapat dua keadaan istihadah iaitu:
Keadaan pertama: darah yang keluar tanpa henti-henti.
Keadaan kedua: darah tidak keluar berterusan, sebaliknya berhenti seketika dan keluar semula.
Terdapat sebuah hadis yang diriwayatkan daripada Aisyah r.ha. bahawa Fatimah binti Abu Hubaisy berkata kepada Rasulullah s.a.w:“Ya
Rasulullah, sungguh aku ini tak pernah suci, apakah aku perlu
meninggalkan solat?” Rasulullah s.a.w. menjawab: “Tidak, itu adalah
darah penyakit. Namun tinggalkan solat sebanyak hari yang biasanya kamu
haid sebelum itu, kemudian mandilah dan lakukan solat.” (Riwayat al-Bukhari)
Manakala
riwayat daripada Hamnah binti Jahsy, ketika datang kepada Rasulullah
s.a.w., dia berkata: “Ya Rasulullah, sungguh aku sedang mengalami
istihadah yang deras sekali.” (Riwayat al-Bukhari, Ahmad, Abu Daud dan
al-Tirmizi)
Bagaimana Mengenali Istihadah
Masih
ramai wanita terutamanya remaja yang masih keliru dalam membezakan
antara darah haid dengan istihadah. Jadi, bagaimana hendak membezakan
antara kedua-dua jenis darah ini? Berikut adalah empat keadaan
istihadah:
1. Darah yang keluar kurang daripada had masa minimum haid iaitu sehari semalam.
2. Darah yang keluar melebihi had masa maksimum haid iaitu 15 hari.
3. Keluar darah sebelum umur minimum haid iaitu sebelum berumur 9 tahun.
4. Darah yang keluar lebih daripada tempoh maksimum nifas iaitu 60 hari.
Keadaan Wanita Mustahadah
Dr.
Abdul Karim Zaidan membahagikan keadaan wanita mustahadah kepada empat
seperti jadual di bawah (turut disertakan ialah cara-cara menentukan
sama ada itu darah haid atau istihadah):
Keadaan
|
Haid
|
Kaedah Menentukan Sama Ada Darah yang Keluar Haid Atau Istihadah
| |
Tamyiz (Membezakan)
|
Adat
| ||
Pertama
|
Dapat membezakan antara darah haid atau bukan.
|
Tidak ada kebiasaan tertentu bagi waktu haid.
|
Tamyiz
iaitu dengan membezakan warna darah. Darah yang berwarna gelap, pekat
dan berbau dianggap darah haid. Sebaliknya darah yang berwarna
kekuningan, cair dan tidak berbau dianggap istihadah.
|
Kedua
|
Tidak dapat membezakan antara darah haid atau bukan.
|
Mempunyai kebiasaan waktu tertentu bagi haid.
|
Mengikut
jumhur fuqaha, waktu istihadah dikira menggunakan kaedah adat.
Sekiranya kebiasaan haidnya ialah 7 hari, maka hari ke-8 adalah
istihadah.
|
Ketiga
|
Tidak dapat membezakan antara darah haid atau bukan.
|
Tidak ada kebiasaan tertentu bagi waktu haid.
|
Maka
cara menentukannya ialah berdasarkan adat kebiasaan wanita lain.
Menurut Syeikh Uthaimin, wanita tersebut boleh mengikut kebiasaan haid
wanita yang mempunyai fizikal atau umur yang hampir sama dengannya,
wanita yang mempunyai hubungan kekeluargaan yang dekat atau lain-lain
pertimbangan.
|
Keempat
|
Dapat membezakan antara darah haid atau bukan.
|
Mempunyai kebiasaan waktu tertentu bagi haid.
|
Mesti
menggunakan kedua-dua kaedah iaitu tamyiz dan adat sekiranya darah yang
memenuhi ciri-ciri darah haid keluar dalam tempoh biasa haid, sekiranya
boleh diguna kedua-dua kaedah tersebut.
Namun sekiranya adat dan kebiasaan tidak selari, maka menurut mazhab Hanbali, ada 2 pendapat:
1. Tamyiz diutamakan.
2. Adat lebih diutamakan.
|
Hukum-hukum Istihadah
Memandangkan
istihadah bukan darah haid dan dianggap darah penyakit, maka hukum
istihadah tidak menyamai hukum haid. Wanita yang mengalami istihadah
tidak perlu mandi wajib. Mandi hanya perlu setelah tamat tempoh haid.
Bagi
wanita yang berada dalam keadaan istihadah juga, mereka tetap wajib
menunaikan solat seperti biasa. Namun mereka perlu berwuduk bagi setiap
kali solat yang hendak ditunaikan. Ini berdasarkan saranan Rasulullah
s.a.w. dalam sabda Baginda yang bermaksud:“Kemudian berwuduklah kamu setiap kali hendak solat.” (Riwayat al-Bukhari)
Perlu
diingat bahawa wanita mustahadah perlu berwuduk untuk satu solat, bukan
satu wuduk untuk dua solat. Ini bermakna, wanita mustahadah tidak boleh
“menyimpan” wuduk bagi solat Maghrib untuk digunakan dalam solat Isyak.
Selain
itu, wanita mustahadah juga perlu membersihkan darah istihadah itu
setiap kali sebelum berwuduk. Rasulullah s.a.w. bersabda kepada Hamnah
yang bermaksud: “Aku beritahukan
kepadamu (agar menggunakan) kapas kerana kapas dapat menyerap darah.”
Hamnah berkata: “Darahnya lebih banyak daripada itu.” Baginda bersabda
lagi yang bermaksud: “Gunakan kain.” Jawab Hamnah: “Darahnya masih
banyak.” Baginda berkata lagi yang bermaksud: “Maka pakailah penahan.”(Riwayat al-Tirmizi)
Dalam
konteks zaman kini, penahan yang dimaksudkan oleh Rasulullah s.a.w. itu
ialah tuala wanita. Sekiranya telah dibersihkan darah istihadah dan
ditukar dengan tuala wanita yang baru, darah tetap mengalir selepas
berwuduk, maka wuduk tersebut tetap sah untuk satu solat.
Mungkin
bagi wanita yang telah berumah tangga, mereka tertanya-tanya, apakah
boleh mereka “bersama” suami? Menurut Syeikh al-Uthaimin, ulama berbeza
pendapat dalam masalah ini. Sebahagian mereka berkata elok dielakkan
selama mana tidak menyebabkan zina. Namun hakikatnya, tiada sebarang
larangan pada zaman Rasulullah s.a.w. dan sahabat dalam hal ini. Jadi,
berdasarkan hukum wanita mustahadah dibolehkan solat, maka Syeikh
Uthaimin berpendapat bahawa mereka boleh bersama suami."
Rujukan:
Syeikh al-Uthaimin, fi al-Dima’ al-Tibbiyah li al-Nisa’.
Muhammad Athiyah Khumais, Fiqih Wanita.
Dr. Abdul Karim Zaidan, al-Mufassal di Ahkam al-Mar’ah.
Sumber: SOLUSI
Aku hanyalah insan biasa, mengharap teguran dari sahabat dan mendamba redha Allah. ~qirmumtaz~
