Biografi Imam Ahmad Bin Hanbal

Terima kasih Kepada Pemilik Penulisan Ini, Saya Upload sebagai Rujukan..Maaf saya lupa ambil dari mana..

Pendahuluan

Imam Ahmad bin Hanbal merupakan imam yang terakhir daripada rangkaian fuqaha pengasas empat mazhab yang masyhur. Beliau lahir lebih lewat daripada ketiga tiga rakannya iaitu Imam Hanafi, Imam Maliki, dan Imam Syafie. Ketika kelahiran beliau,  mazhab mazhab lain sudah pun tersebar ke pelusuk dunia. Hasil usaha dan kegigihan beliau, beliau berjaya menyebarkan mazhabnya sendiri kepada seluruh masyarakat dunia khususnya masyarakat di tanah Arab. 

Namun begitu, bukanlah niat Imam Ahmad bin Hanbal untuk melawan atau mengalahkan mazhab mazhab lain yang sedia ada,  tetapi kerana keyakinan beliau bahawa ijtihad nya lebih tepat dan lebih hampir kepada apa yang dikehendaki oleh Allah dan rasul, maka beliau berusaha menyebarkan pendirian beliau itu. Selain daripada pengasas mazhab Hanbali, beliau juga berperanan sebagai imam Darul Salam, mufti di Iraq, dan juga ahli hadis yang zuhud, soleh serta sabar dalam menghadapi pelbagai dugaan.

Ahmad bin Hanbal hidup dalam zaman pemerintahan bani Abbasiyah. Pada ketika ini, pengaruh Parsi masih berleluasa dan perebutan kuasa sering terjadi. Dan pada masa itu juga lah golongan Muktazilah giat memperkembangkan ideologi mereka yang aneh. Maka dengan sebab itu, perkembangan ilmu islam berlaku dengan begitu pesat sekali. Dan pada ketika inilah Imam Ahmad bin Hanbal giat mempelajari ilmu hadis. Beliau sanggup mengembara ke seluruh pelosok negeri di timur, barat, utara, dan selatan negeri semenanjung bumi Arab demi untuk mendalami ilmu agama terutamanya untuk mendapatkan hadis hadis nabi yang sahih yang tersebar di serata tanah Arab.

Berkat dari kesungguhannya itu, diriwayatkan bahawa Imam Ahmad bin Hanbal telah menghafal berjuta juta hadis sepanjang hidupnya. Ini menunjukkan betapa bersungguhnya beliau dalam mencari kebenaran dengan daya usahanya sendiri. Bahkan dengan keilmuan beliau juga, mazhab Hanbali telah diletakkan sebaris dengan mazhab-mazhab masyhur yang lain seperti mazhab Syafie, Maliki, dan Hanafi. Beliau juga dianggap sebagai seorang mujaddid, setaraf dengan Imam Syafie dan Nasa’i

Kelahiran Dan Keturunan Imam Ahmad Bin Hanbal

Nama penuh beliau adalah Abu Abdullah Ahmad bin Muhammad bin Hanbal bin Hilal bin Asad bin Idris bin Abdullah bin Habban bin Abdullah bin Anas bin Auf bin Qasit bin Mazin bin Syaiban bin Zahal bin Tha’labah bin Akasyah bin Sha’ab bin Ali bin Bakar bin Wail bin Qasyid bin Hanab bin Aqsi bin Da’mi bin Jadilah bin Asad bin Rabiah bin Nizar bin Ma’ad bin Adnan. Keturunan Imam Ahmad bertemu dengan keturunan Rasulullah s.a.w pada Mazin bin Ma’ad bin Adnan.

Beliau dilahirkan di Baghdad setelah ibu bapanya berpindah dari Kota Murwa. Tarikh kelahiran beliau ialah pada 20 Rabiul Awal tahun 164 Hijrah bersamaan dengan tahun 780 Masihi. Pada ketika itu, Imam Abu Hanifah, pengasas mazhab Hanafi telah pun meninggal dunia kira kira 14 tahun yang lalu. Imam Malik pada ketika itu berusia 71 tahun manakala Imam Syafie baru berusia 14 tahun.

Imam Ahmad lebih dikenali dengan nama datuknya, Hanbal, kerana datuknya adalah seorang gabenor yang amat masyhur di Khurasan ketika pemerintahan kerajaan Bani Umayyah. Manakala ayah kandung Imam Ahmad iaitu Muhammad pula adalah adalah seorang tentera Bani Hasyim. Beliau meninggal dunia pada usia yang masih muda iaitu 30 tahun. Oleh itu, Imam Ahmad dipelihara oleh ibunya yang bernama Safiyyah binti Maimunah binti Abdul Malik bin Sawadah bin Hindun Assyaibani. Kedua ibu dan bapanya merupakan arab asli dari suku Syaiban. Kebanyakan suku Syaiban menetap di Basrah. Oleh sebab itulah, Imam Ahmad juga digelar Al-Basri.

Oleh kerana beliau dibesarkan oleh ibunya sahaja, Imam Ahmad  sangat memuliakan dan menghormati ibunya. Pernah suatu ketika, beliau diserang demam panas ketika dalam perjalanan menuju ke Kufah untuk menuntut ilmu. Lalu beliau pulang dengan segera ke Baghdad untuk memohon maaf dan meminta izin daripada ibunya. Menurutnya, beliau terlupa untuk meminta izin daripada ibunya ketika keluar. Demikianlah peribadi Imam Ahmad, beliau percaya bahawa restu daripada seorang ibu itu amatlah penting sebelum melakukan apa apa pekerjaan.        

Kehidupan dan Pendidikan Imam Ahmad bin Hanbal

Imam Ahmad bin Hanbal dibesarkan dalam keadaan yang serba kekurangan. Beliau telah kehilangan seorang ayah sejak kecil lagi.  Ayahnya hanya meninggalkan sebuah rumah kecil dan sebidang tanah. Oleh itu beliau terpaksa melakukan pelbagai jenis pekerjaan untuk menyara dirinya dan membeli peralatan untuk menuntut ilmu. Di antara pekerjaan yang pernah dilakukan oleh Imam Ahmad adalah seperti tukang jahit, mengambil upah menulis, menenun kain serta membawa barang-barang. Beliau amat mementingkan usaha sendiri serta rezeki yang halal.

Diceritakan bahawa, ketika dalam perjalanan menuju ke Yaman untuk menuntut ilmu, beliau terpaksa mengambil upah mengangkut barang barang bersama hamba hamba suruhan. Dengan sedikit wang yang diperoleh itulah beliau berjaya sampai ke Yaman tanpa menerima sebarang pertolongan daripada orang lain. Imam Ahmad juga dikenali sebagai seorang yang zuhud. Beliau sanggup berada di dalam kesempitan wang demi untuk memberi sepenuh tumpuan dalam mencari ilmu.

Perjalanan Dalam Menuntut Ilmu

Kota Baghdad, iaitu tempat kelahiran dan tempat tinggalnya Imam Ahmad sememangnya sebuah kota yang agung. Ianya muncul sebagai sebuah kota ilmu pengetahuan dan kota tamadun yang termaju di dunia, mengalahkan negara-negara Eropah pada ketika itu. Pemerintahan Khalifah Harun Ar-Rasyid di bawah kerajaan Bani Abbasiyah telah menjadikan kota Baghdad semakin meningkat maju dan makmur terutamanya di dalam medan pembangunan infrastruktur dan kemajuan ilmu pengetahuan. Kitab-kitab terkenal yang dikarang oleh bangsa-bangsa yang telah maju seperti Yunani, India, Parsi dan Mesir telah diterjemahkan ke dalam bahasa Arab oleh pakar-pakar penterjemah.

Dengan perkembangan ilmu yang berlaku ini, Imam Ahmad tidak melepaskan peluang untuk mendalami ilmu agama. Bermula pada umur 14 tahun, Imam Ahmad mula mempelajari ilmu nahu dan juga ilmu mengarang. Pada masa yang sama juga, beliau mula menghafal Al-Quran. Setelah mahir di dalam ilmu bahasa dan menghafal keseluruhan Al-Quran, beliau mula menghadiri majlis-majlis para ulama di sekitar kota Baghdad.

Pada awal pengajiannya, Imam Ahmad beliau menuntut ilmu daripada Imam Abu Yusuf, seorang ulama’ yang hebat daripada aliran ahli akal. Setelah seketika, beliau berpindah dan belajar pula dengan Imam Husyaim bin Basyir Al-Wasiti, ulama’ dari aliran ahli hadis. Beliau menumpukan pengajiannya dengan Imam Husyaim. Imam Ahmad lebih terpengaruh kepada aliran ahli hadis berbanding dengan ahli akal. Pada tahun 179 H, iaitu ketika masih berumur 15 tahun, beliau sudah mula mengumpul hadis sedikit demi sedikit. Setelah umurnya melonjak kepada 16 tahun, beliau mula menghadiri majlis-majlis ilmu para ulama’ hadis di sekitar kota Baghdad. Beliau menghafal hadis-hadis yang diperolehnya serta mencatat semua hadis terseut di dalam buku catatannya.

Imam Ahmad merupakan seorang yang sangat mencintai ilmu. Di samping ilmu hadis, beliau juga menuntut ilmu-ilmu seperti qiraat, ilmu nahu dan sorof, ilmu balaghah, ilmu fikah, ilmu tasawuf, ilmu sirah nabi dan para sahabat, ilmu ijma’ para sahabat dan tabi’in dan bermacam-macam ilmu lagi. Kesemua ilmu-ilmu ini dipelajari Imam Ahmad daripada ulama’-ulama’ di kawasan Iraq bermula dari tahun 179 H sehinggalah tahun 183 H.

Setelah kematian gurunya, iaitu Imam Husyaim bin Busyair al-Wasiti, Imam Ahmad memutuskan untuk menuntut ilmu di luar kota Baghdad pula. Beliau bercita-cita untuk mengumpulkan sebanyak mungkin hadis-hadis baginda S.A.W daripada ulama’-ulama’ muktabar di luar sana. Tempat pertama yang ditujui oleh Imam Ahmad ialah Kufah. Beliau berada di sana selama 3 tahun iaitu sehingga tahun 186 H. Selepas itu, beliau berhijrah pula ke kota Basrah dan menetap di sana selama setahun. Ketika umurnya mencecah 23 tahun, Imam Ahmad menuju pula ke kota Mekah untuk menunaikan ibadat haji. Disinilah beliau bertemu dengan Imam Syafie. Ketika itu Imam Syafie mengajar di Masjidil Haram.

Imam Ahmad mengembara ke seluruh tanah arab dalam jangka masa 21 tahun, iaitu bermula dari 183 H, sehinggalah tahun 201 H, iaitu setelah beliau berusia 40 tahun. Banyak lagi tempat yang telah dikunjungi oleh Imam Ahmad untuk menimba ilmu seperti Madinah, Yaman, Farsi dan lain-lain. Kesemua destinasi ini menjadi tempat tujuan Imam Ahmad demi untuk mengumpul hadis-hadis Nabi S.A.W yang banyak tersebar di serata dunia.

Guru-Guru Imam Ahmad

Dengan menjadikan kaedah pengembaraan sebagai salah satu cara untuk menimba ilmu, tidak dapat dinafikan lagi, Imam Ahmad berguru dengan ramai ulama’-ulama’ yang terkemuka. Daripada kota Baghdad sehinggalah ke seluruh tanah arab beliau mengembara demi minatnya untut mendalami dalam bidang agama.

Di antara guru Imam Ahmad yang masyhur ialah Imam Abu Yusuf. Imam Abu Yusuf merupakan salah seorang daripada murid Imam Hanafi. Beliau merupakan seorang yang ahli di dalam bidang fikah dan hadis.

Seterusnya, Imam Ahmad berguru dengan Imam Husyaim bin Basyir. Imam Husyaim merupakan seorang seorang ulama’ dari generasi tabi’ tabi’in yang sangat berpengaruh di Kota Baghdad. Beliau juga merupakan ulama’ hadis seperti Imam Abu Yusuf. Ramai orang meriwayatkan hadis dari beliau oleh sebab ketokohannya dan ingatannya yang sangat hebat. Imam Ahmad sempat berguru dengan beliau selama 4 tahun dan meriwayatkan lebih dari tiga ribu hadis daripadanya. Ini ialah tempoh paling lama Imam Ahmad berguru dengan seseorang ulama’.

Imam Syafie merupakan salah seorang guru Imam Ahmad yang masyhur. Beliau bertemu dengan Imam Syafie ketika musim haji pada tahun 187 H, di mana Imam Syafie menyampaikan kuliah-kuliahnya di Masjidil Haram. Pada ketika itu umur Imam Ahmad berusia 23 tahun. Kali kedua Imam Ahmad bertemu dengan Imam Syafie adalah ketika Imam Syafie berkunjung ke Baghdad untuk menyampaikan ilmu di sana.

Imam Ahmad pernah bercita-cita untuk menuntut ilmu daripada Imam Malik, namun tidak kesampaian kerana Imam Malik telah meninggal dunia sebelum Imam Ahmad mula menuntut ilmu. Sebagai gantinya, beliau menuntut ilmu hadis di Makkah daripada salah seorang tokoh besar dalam bidang ini iaitu Imam Sufyan bin Uyainah.

Selain daripada tokoh-tokoh yang telah disebutkan, Imam Ahmad juga menuntut ilmu daripada Imam Umair bin Abdullah, Imam Abdur Rahman bin Mahdi, Imam Abu Bakar ‘Iyasi, Imam Ismail bin Aliyyah, Imam Hammad bin Khalid, Imam Mansur bin Salamah, Imam Waqi’ bin Jarrah, Imam Musa bin Tariq, Imam Yazid bin Harun, Imam Abudul Razzaq bin Humman, Imam Yahya bin Qattan, Imam Abdullah bin Nuwaimir, Imam Muhammad bin Adi, Imam Muhammad bin Yazid, Imam Abu Usamah, Imam Yahya bin Salim, Imam Yahya bin Zaidah, Imam Mu’tamar bin Imam Sulaiman, Imam Abdul Rahman bin Mahdi, Imam Basyar bin Al-Fadhal, Imam Muzaffar bin Mudrik, Imam Uthman bin Umar, Imam Wallid bin Sulaiman, Imam Abi Masyar Al-Dimasyqi, Imam Ibnul Yaman, Imam Ruh bin Ubaidah, Imam Mu’awiyah Al-Aziz, Imam Muhammad bin Bakar, dan Imam Abu daud Al-Sajalisi.

Daripada Seorang Murid Menjadi Seorang Imam

Setelah mempelajari pelbagai ilmu daripada ramai ulama’-ulama’ yang terkemuka, Imam Ahmad mula menyampaikan ilmu pada umur 40 tahun. Beliau mula mengajar di Masjid Jami’ yang terletak di kota Baghdad. Maka berduyun-duyunlah orang ramai datang ke majlis ilmu beliau untuk mempelajari ilmu hadis dan fikah mengikut mazhab Hanbali. Majlis pengajian beliau dibahagikan kepada dua; umum dan khusus.  Majlis ilmu umumi diadakan selepas asar di masjid yang dihadiri oleh ramai para penuntut ilmu. Manakala pengajian khusus diadakan di rumahnya sendiri.

Kebanyakan murid-muridnya datang kepada beliau untuk tujuan menuntut ilmu, ada yang meminta nasihat darinya, ada juga yang hendak mempelajari adab dan akhlak beliau, bahkan ada juga yang hadir untuk mengambil berkat sahaja. Imam Ahmad merupakan seorang yang tegas. Beliau tidak pernah bergurau senda kerana beliau kurang gemar akan perkara itu.

Murid-Murid Imam Ahmad

Oleh sebab ketokohan dan keilmuan yang ada pada Imam Ahmad, maka ramailah para pencinta ilmu datang dan menuntut ilmu daripadanya. Ada di antara murid-murid Imam Ahmad yang akhirnya menjadi tokoh-tokoh Islam yang terkenal juga. Di antara murid-murid Imam Ahmad ialah; Yahya bin Adam, Abdul Rahman bin Mahdi, Yazid bin Harun, Ali bin Al-Madini, Imam Bukhari, Imam Muslim, Imam Abu Daud, Abu Zar’ah, Ar-Razi, Ibrahim Al-Harbi, Abu Bakar Ahmad bin Hani’, Al-Atram, Muhammad bin Ishaq Al-Saghani, Abu Hatim Al-Razi, Ahmad bin Al-Huwari, Musa bin Harun, Hanbal bin Ishaq, Usman bin Said, Al-Darami, Hujaj bin Al-Syair, Abdul Malik bin Abdul Hamid Al-Maimuni, Bakyi bin Makhlid Al-Andalusi, Ya’kub bin Syaibah dan ramai lagi. Anaknya, Salih dan Abdullah juga menurut jejak langkah ayahnya dalam menguasai bidang hadis.

Ramai murid-muridnya menuntut ilmu fikah daripadanya serta membantu mengembang dan menyebarkan mazhab Hanbali keseluruh pelosok dunia. Jasa-jasa mereka cukup besar di dalam membantu mazhab Imam Ahmad bin Hanbal berdiri sebaris dengan mazhab-mazhab yang terdahulu.

Sumber-Sumber Asas Mazhab Hanbali

Terdapat 6 sumber asas yang digunakan oleh Imam Ahmad di dalam mengistinbat hukum di dalam mazhabnya iaitu :

1.    Al-Quran

2.    Hadis Sahih dan Hadis Hasan

3.    Fatwa para sahabat yang disepakati

4.    Fatwa para sahabat yang tidak disepakati, di mana beliau memilih yang hampir kepada kehendak Al-Quran dan Sunah mengikut pemahaman beliau

5.    Hadis Mursal dan Hadis Da’if

6.    Qias

Kitab-Kitab Karangan Imam Ahmad

Karya Imam Ahmad yang paling masyhur ialah Kitab Al-Musnad. Kitab ini merupakan himpunan hadis-hadis Rasulullah sejumlah 40000 hadis. Imam Ahmad juga turut menghasilkan karya-karya lain seperti Kitab Tafsir Al-Quran, Kitab Nasikh wa Mansuh, Kitab Al-Muqaddam wal Muakhar fil Quran, Kitab Jawabatul Quran, Kitab al-Tarikh, Kitab Al-Manasikhul Kabir, Kitab Al-Manasikus Saghir, Kitab at-Taatur Rasul, Kitab Al-Zuhd, Kitab Al-Masa’il, Kitab Al-Fadhil, Kitab Al-Faraidh, Kitab Al-Manasik, Kitab Al-Iman. Kitab Al-Asyribah, Kitab Al-Ra’du alal Jahmiyyah, Kitab Al-Ilal, Kitab Al-Wara’I, Kitab Al-Salah, dan banyak lagi kitab-kitab lain.

Perkembangan Mazhab Hanbali

Mazhab ini tidak begitu pesat pada awal pertumbuhannya. Hanya terbatas di kawasan Baghdad. Pada awal abad ke 4 Hijrah, pengaruh mazhab mula tersebar ke Iraq. Pada akhir abad ke 6 Hijrah pula, mazhab Hanbali mula tersebar ke Mesir. Perkembangannya semakin pesat apabila pendokongnya adalah Ibn Taimiyyah dan Ibn Al-Qayyim. Perkembangan ini dilanjutkan oleh Muhammad Abduh di Mesir dan Muhammad Abdul Wahab di Hijaz. Muhammad Abdul Wahab telah mendapat perhatian Raja Abdul Aziz yang telah menguasai Najd pada abad ke 12 Hijrah dan diterima sebagai mazhab rasmi bagi kerajaan Saudi sehingga hari ini. Selain itu, mazhab ini juga berpengaruh di kawasan lain seperti Syam dan Palestin. Beliau banyak menumpukan masanya dalam penyebaran ilmu dan pemikiran melalui pengajaran dan penulisan. Antara anak muridnya yang terkenal ialah anaknya Salleh dan Abdullah yang merupakan periwayat Musnad Imam Ahmad. Murid-muridnya yang lain ialah Ahmad bin Muhammad, Abdul Malik bin Abdul Hamid dan Ahmad bin Muhammad bin Harun dan Ahmad bin Muhammad bin al-Hajjaj. Dalam bidang penulisan, Imam Ahmad telah dapat menghasilkan karya yang bernilai dalam bidang Hadis yang dikenali sebagai Musnad.

Antara tokoh-tokoh dalam mazhab Hanbali ialah Al-Athram Abu Bakar Ahmad ibn Hani Al-Khurassi, pengarang as-Sunnah (wafat 273H).  Ahmad ibn Muhammad ibn Al Hajjaj Al Marwazi (wafat 275H). Ibn Ishaq Al Harbi ( wafat 285H). Al Qasim Umar ibn Abi ‘Ali Al Husai Al Khiraqi ( wafat 334 H). Abdul Aziz Ibn Jaafar ( wafat 363 H). Kemudian usaha-usaha beliau ini diteruskan oleh, Muwaffaquddin Ibn Qudamah - pengarang Al Mughni ( wafat 620H ). Syamsuddin Ibn Qudamah Al Maqdisi - pengarang As Syarhul Kabir ( wafat 682 H ). Syeikhul Islam Taqiuddin Ahmad Ibn Taimiyyah ( wafat 728H). Al-Imam Ibn Qayyim Al Jauziyyah - pengarang kitab I’lamul Muwaqqi’in, At-Thuruqul Hukmiyah fi Siyasatisy Syar’iyah ( wafat 751H).

Karya Agung : Kitab Al-Musnad

Kitab Al-Musnad merupakan kitab hadis yang paling besar yang telah dikarang oleh Imam Ahmad. Beliau mula mengarang kitab ini setelah beliau mengembara ke seluruh pelosok negara arab. Beliau telah berjaya mengumpulkan sejumlah hadis, iaitu kira-kira lebih dari sejuta hadis sepanjang pengembaraannya itu.

Selepas melakukan proses penyaringan oleh beliau sendiri, hanya 40000 buah hadis sahaja yang dimasukkan ke dalam kitabnya itu daripada 750000 buah hadis yang telah dihafalnya. Di dalam 40000 buah hadis yang dimasukkan, terdapat kira-kira 10000 hadis yang berulang-ulang. Kitab inilah yang menjadi sumber rujukan Imam Ahmad di dalam membina hukum di dalam mazhab yang diasaskan beliau, iaitu mazhab Hanbali.

Cara Imam Ahmad menyusun hadis-hadis di dalam kitab ini ialah dengan mengikut nama-nama para sahabat bermula daripada hadis yang diriwayatkan oleh Sayidina Abu Bakar, kemudian diikuti pula dengan hadis-hadis yang diriwayatkan oleh Sayidina Umar, Uthman dan Ali. Hadis-hadis ini turut disusun mengikut bab. Akhirnya, siaplah kitabnya yang sehingga berpuluh-puluh jilid tebalnya.

Tribulasi Imam Ahmad

Ketika Khalifah Al-Ma’mun menghantar suratnya kepada pegawainya yang bertugas di Baghdad,beliau telah meminta di dalam surat tersebut agar dikumpulkan segala ulama’ dan qadhi serta imam-imam agar ditanyakan kepada mereka tentang Al-Quran itu makhluq atau bukan makhluq,jika sesiapa diantara mereka mengatakan bahawa Al-Quran itu bukan makhluq maka dia akan dilucutkan daripada jawatan tersebut,dan barangsiapa yang mengatakan bahawa Al-Quran itu makhluq maka dia akan dikekalkan dengan jawatan yang disandangnya,dan sesungguhnya para fuqaha’ semuanya telah sebulat suara (melainkan para ulama’ Al-Mu’tazilah) mengatakan bahawa Al-Quran itu bukanlah makhluq,namun disebabkan kelemahan diri seorang manusia,dan perasaan takut untuk dilucutkan dari jawatan itu timbul,telah menyebabkan sebahagian daripada mereka mengiyakan kata-kata pemerintah ketika itu,tetapi terdapat juga sebahagian daripada mereka yang telah menentang keras perkara tersebut diantaranya ialah Imam Ahmad Bin Hanbal,beliau telah digari dengan rantai besi yang berat dan telah dipenjarakan disebabkan perbuatan beliau itu…

Dan ketikamana Khalifah Al-Ma’mun mendengar bahawa Imam Ahmad tetap juga berkeras dengan pendirianya walaupun telah diseksa dengan begitu teruk sekali,beliau telah diarahkan agar dihantar ke pihak khalifah di Khurasan dalam keadaan digari dan dirantai dengan rantai besi,tetapi Khalifah Al-Ma’mun telah mangkat sebelum sempat Imam Ahmad dihantar kepadanya.

Setelah kemangkatan Khalifah Al-Ma’mun,Khalifah Al-Mu’tasim pula menggantikanya dengan menaiki takhta pemerintahan,dan khalifah tersebut juga bersamaan dengan khalifah sebelumnya dengan mengatakan bahawa Al-Quran itu ialah makhluq,maka tinggallah Imam Ahmad meringkuk di dalam penjara dengan penuh penderitaan,walaupun didalam keadaan yang digari dan dibelenggu dengan rantai besi beliau tetap juga memperbanyakkan ibadah beliau kepada Allah dengan penuh tekun sekali,dan bersolat bersama-sama ahli penjara yang lain.

Dan Khalifah Al-Mu’tasim telah meminta para ulama’nya untuk berdebat dengan Imam Ahmad berkenaan dengan mengatakan Al-Quran itu makhluq,tetapi Imam Ahmad telah berjaya menutup mulut para ulama’ duniawi tersebut dengan satu soalan sahaja dengan mengatakan : “Bawakanlah kepadaku satu dalil daripada kitabullah dan sunnah nabiNya yang mengatakan Al-Quran itu makhluq!!”

Beliau tetap teguh kemas dengan pendirianya itu walaupun pihak khalifah telah mencuba memujuknya dengan berbagai-bagai cara samada secara lembut ataupun kasar,beliau telah ditawarkan dengan berbagai pangkat dan hadiah-hadiah,begitu juga beliau telah dikenakan dengan seksa yang berat,tetapi pendirian beliau tidak sedikit pun berganjak walau seinci.

Dan apabila Khalifah Al-Mu’tasim tidak berdaya lagi untuk memujuk beliau,maka baginda pun mengarahkan agar disiapkan suatu alat penyeksaan untuk menyeksa beliau,mereka juga telah memukul beliau sehingga terkehel bahunya dan terpercik darah di belakang badanya,tetapi beliau tetap juga tidak berganjak dari perkataanya walau sedikit pun.

Sesungguhnya Al-Maruzi (5) iaitu salah seorang dari ulama’ duniawi yang mengatakan bahawa Al-Quran itu makhluq telah berkata kepada beliau : “Bukankah Allah Taala telah berkata : (( Dan janganlah kalian membunuh diri kalian sendiri [An-Nisa’ : 29] ))??”  lalu Imam Ahmad pun berkata kepadanya : “Bunuhlah diriku ini dan aku tidak mahu sesat seperti kesemua mereka itu”

Dan apabila Khalifah Al-Mu’tasim berasa khuatir yang Imam Ahmad akan mati disebabkan begitu banyaknya penyeksaan yang telah dikenakan ke atas beliau dan juga akan menyebabkan rakyat bangkit membela beliau,baginda pun mengarahkan agar beliau dilepaskan dan dihantar ke keluarga beliau semula,beliau telah meringkuk di dalam penjara selama 28 bulan.

Selepas kejadian tersebut,Imam Ahmad pun menghilangkan dirinya daripada pandangan masyarakat dalam beberapa ketika sehinggalah tampuk pemerintahan bertukar daripada Al-Mu’tasim dan Al-Muwatsiq kepada Khalifah Al-Mutawakkil yang telah menghentikan terus segala fitnah tersebut barulah beliau memunculkan diri beliau semula,baginda pun membersihkan kembali nama beliau dan telah mengangkat kembali ketinggian ilmunya sehingga melonjak naik melebihi para ulama’ lain yang sezaman denganya.

Berkeperibadian Mulia

Imam Ahmad merupakan seorang yang amat suka kepada kebersihan. Beliau gemar memakai pakaian putih. Wajah beliau selalu manis  apabila bertemu dengan orang.  Beliau juga seorang yang peramah dan sangat lemah lembut.

Sebagai seorang yang arif dalam hal-hal agama, beliau amat menjaga dirinya daripada melakukan perkara-perkara maksiat. Ini dapat dilihat ketika mana beliau berjalan, beliau akan menundukkan sedikit kepala. Imam Ahmad juga merupakan seorang yang pendiam, tidak banyak berkata-kata. Beliau gemar menyendiri dan menjauhkan diri daripada tempat-tempat yang melalaikan. Satu perbuatan yang paling tidak digemari oleh Imam Ahmad ialah bergurau senda. Beliau juga benci melihat orang bergurau. Oleh itu, para pelajarnya ­­­ akan bergurau senda sekiranya berada di samping Imam Ahmad.

Imam Ahmad seorang yang sangat merendah diri, beliau tidak suka jika ada orang berjalan di belakangnya, sebaliknya, beliau akan berhenti dan mengajak orang itu berjalan bersama-samanya. Beliau juga tidak suka duduk di hadapan ketika di dalam majlis majlis keramaian. Beliau suka bergaul dengan orang-orang yang susah. Beliau akan makan dan minum bersama-sama fakir miskin, anak-anak yatim. Beliau tidak suka hidup di dalam kemewahan.

Imam Ahmad dan Keluarganya

Imam Ahmad telah mengahwini seorang hamba yang bernama Husan. Beliau mengikuti jejak langkah Nabi Muhammad S.A.W yang mengahwini hamba yang bernama Mariam Al-Qibtiyyah. Dengan perkahwinan tersebut, beliau dikurniakan beberapa orang anak iaitu Said, Muhammad Al-Hasan, Zainab, Fatimah dan dua orang kembar; Hasan dan Husain yang meninggal beberapa hari selepas dilahirkan.

Beliau juga mengahwini Al-Abasah Binti Al-Fadhl. Imam Ahmad dikurniakan dua orang anak lelaki dan seorang anak perempuan. Anak lelakinya, Salih pernah menjadi seorang haki di Asbahan. Beliau jugalah yang menulis riwayat hidup ayahnya. Seorang lagi anaknya ialah Abdullah. Abdullah pernah menjadi pimpinan majlis ilmu hadis.

Pandangan Ulama Terhadap Ahmad

Al-Imam al-Syafi’i :

Waktu aku       meninggalkan Baghdad,aku tidak akan tinggalkan kepada seorang lelaki yang lebih afdhal, alim, faqih dan lebih taqwa selain dari Ahmad bin Hambal.

Al-Imam al-Zahabi :

Ahmad bin Hanbal adalah memang seorang imam dan syaikh al-Islam.

Al-Nasa’iy :

Ahmad telah berjaya menghimpun pengetahuan tentang hadith dan fiqh, wara’, zuhud dan sabar.

Ishaq bin Rahawayh :

Imam Ahmad bin Hambal merupakan hujah di antara Allah dan makhluknya.

Abdullah bin Ahmad :

Bapaku sentiasa sembahyang 300 rakaat pada setiap hari dan malam. Apabila jatuh sakit akibat sebatan yang dikenakan ke atasnya sehingga melemahkannya, beliau sembahyang sebanyak 150 rakaat sahaja setiap hari dan malam.

Yahya bin Mu’in :

Aku tidak pernah melihat orang seperti Ahmad yang menjadi sahabatku selama 50 tahun, tidak pernah dia berbangga-bangga ke atas kami dengan apa pun.

Kewafatan Imam Ahmad

Pada awal bulan Rabiul Awal tahun 240 H, beliau diserang demam panas sehingga tidak mampu berjalan. Ketika hampir ajalnya, beliau masih dengan ketegasan beliau. Beliau mengarahkan supaya anak-anaknya tidak memasak kepadanya kerana anak-anaknya pernah mengambil harta daripada pemerintah.

Saat hampir bertemu ajal, Imam Ahmad mewasiatkan kepada keluarga dan sanak saudaranya supaya tetap menyembah Allah S.W.T, memujiNya, dan hendaklah selalu memberi nasihat sesama kaum Muslimin.

Imam Ahmad meninggal dunia pada hari Jumaat, 12 Rabiul Awal tahun 241 H. Puluhan ribu rakyat menghantar mayat beliau ke tempat pengkebumian beliau di Baghdad. Semoga Allah mengurniakan kepada Imam Ahmad ganjaran yang besar di sana kelak kerana pengorbanan yang dilakukan olehnya untuk agama Islam.

Rujukan

1.    Dr. Ahmad Asy-Syurbasi, Biografi Imam-Imam Mazhab, Penerbitan Mutiara, Jakarta, 1979.

2.    Tarikuddin bin Haji Hassan, Siri 4 Imam Mazhab : Imam Ahmad bin Hanbal, Perniagaan 

Jahabersa, 2004.

 




Aku hanyalah insan biasa, mengharap teguran dari sahabat dan mendamba redha Allah. ~qirmumtaz~